woensdag 26 november 2008

Balkenende: Rijnlands model

Balkenende bepleitte gisteren op een discussiebijeenkomst van het CDA een veel sterkere focus op het Rijnlandse model (het continentaal Europese model dat mn. in Duitsland, Nederland en de Scandinavische landen bekend is: een overleg-economie waarbij werknemers, consumenten en aandeelhouders allemaal een sterke rol hebben, terwijl in het Angelsaksische model de nadruk ligt op de geldschieters, de aandeelhouders) Zo moeten aandeelhouders weer een echte band krijgen met het bedrijf waarin ze investeren. De afgelopen tijd zijn zij te veel gegaan voor winst op de korte termijn, terwijl een duurzame relatie nodig is, meent Balkenende.
Maar ook een aandeelhouder heeft niets liever dan een gezond bedrijf, wierp het Zuid-Hollandse CDA-lid Anton van Sluis tegen. „U ziet een tegenstelling tussen aandeelhouders en de samenleving.” Nee, wierp Balkenende tegen, er is geen tegenstelling. Maar nu zijn er perverse prikkels die ook voor aandeelhouders slecht zijn. Angelsaksische prikkels, namelijk winst uitdelen per kwartaal. Dat bevordert kortetermijndenken. (Bron: Happynews)

dinsdag 25 november 2008

Kansen van de crisis!

Vandaag in NRC Next:
een artikel van mij over de kansen van de crisis op de pagina's Zin

maandag 24 november 2008

Goed nieuws door slecht nieuws!

(bron: FD) Slecht nieuws bestaat nu ook in China. Grote misstanden, ongelukken en ander negatief nieuws waren tot voor kort in de gecensureerde Chinese staatsmedia zwaar ondervertegenwoordigd. In een wereld waar het medialandschap wordt bepaald door papieren kranten en tijdschriften is in een éénpartijstaat een effectief propagandabeleid ook eenvoudig uit te voeren. Het gebrek aan alternatieve nieuwsbronnen maakt dat mogelijk. Maar tijden zijn veranderd.

De opkomst van internet als alternatieve nieuwsbron heeft het censuurbeleid van de Chinezen onder grote druk gezet. Kon China vroeger een natuurramp en de gevolgen ervan met gemak een paar maanden of jaren stilhouden, in 2008 is dat niet langer mogelijk. Sterker nog, de Chinese overheid lijkt opeens veel transparanter te zijn geworden.

Neem de jongste golf van protesten in China. Van de taxistakingen in Hainan en Chongqing tot de gewelddadige rellen in de stad Longnan, ze worden inmiddels allemaal opvallend uitgebreid verslagen in de staatskranten. Een officiële aankondiging is er niet geweest, maar persbureau Reuters schrijft op basis van een anonieme bron dicht bij de propaganda-autoriteiten dat China de mediacontrole onlangs een flink stuk losser heeft gemaakt. Staatsmedia moeten 'breaking' nieuws voortaan zo snel mogelijk naar buiten brengen zonder daarvoor vooraf toestemming te vragen van de landelijke propaganda-autoriteit.

dinsdag 18 november 2008

Nederlandse stoel op G-20


Nederland op de G-20: eigenlijk geen lid toch er tussen gepiept. Nederland is de 16e economie in de wereld, heeft een van de grootste banken ter wereld (ING group) en pakte de kredietcrisis voortvarend aan. Drie redenen waarom Nederland toch werd uitgenodigd. De G-20 heeft het het stokje overgenomen van de G-8: een duidelijk signaal dat de macht in de wereld aan het schuiven is: zonder China en India gaat het niet meer. (En natuurlijk werd vooral geklaagd over de dure wijn die er geschonken werd: waarom zijn journalisten zo voorspelbaar?)

maandag 17 november 2008

Top bereikt verrassend veel

De G20-top van afgelopen weekend in Washington laat zien 'dat we gecoördineerde actie willen', zei staatssecretaris De Jager na afloop van de top. De belangrijkse afspraken die er gemaakt zijn:
* de financiële markten gezond maken door betere regels en scherper toezicht door instellingen als het IMF en de Wereldbank
* de verkeerde prikkels in de financiële wereld aanpakken, dat gaat onder meer om bonussen die het nemen van risico's op korte termijn bevorderen
* protectionisme tegengaan, 'bij een vrije wereldhandel heeft iedereen uiteindelijk iets te winnen'.
De leiders van de twintig belangrijkste economieën bespraken de huidige internationale financieel-economische situatie. Staatssecretaris De Jager (Financiën) verving minister-president Balkenende, die vanwege het overlijden van zijn vader naar Nederland terugkeerde. De stemming op de top was volgens De Jager: 'We kunnen de crisis de baas. De situatie niet onderschatten, maar we weten wat ons te doen staat. Een crisis als we nu meemaken, moeten we in de toekomst zien te voorkomen.' Inclusief de Europese Unie is hier 90% van de wereldeconomie vertegenwoordigd. Wij laten samen zien dat we gecoördineerde actie willen. Dat is een heel belangrijk signaal."

vrijdag 14 november 2008

VN: religie nooit excuus voor geweld

De algemene vergadering van de VN-veilgheidsraad sprak gisteren uit dat religie nooit een excuus kan zijn voor terrorisme of geweld tegen onschuldigen. 70 landen waren op de VN-conferentie over religie gisteren en eergisteren. Alle 192 leden waren uitgenodigd. Sprekers waren onder andere: koning Abdullah van Saudi-Arabië, president George W. Bush, preniers Gordon Brown en Shimon Peres, de Afghaanse president Hamid Karzai, de Jordaanse koning Abdullah en de Pakistaanse president Asif Ali Zardari. Secretaris-generaal Ban Ki-Moon waarschuwde dat globalisatie ook voor toenemende conflicten tussen gemeenschappen kan leiden. Culturele grenzen vervagen, nieuwe media brengen samenlevingen dichter bij elkaar dan ooit, islamofobie en anti-semitisme zijn nog springlevend. Lees verder

donderdag 13 november 2008

Geweld in de wereld neemt snel af

Gisteren verscheen een artikel van mij in FD (het Financieel Dagblad) over het afnemende geweld in de wereld. Hier is het stuk te lezen in pdf.

woensdag 12 november 2008

Slotverklaring voorstel G20 van de Amerikaanse regering

Bron: weblog van Dani Rodrik

We, the leaders of the G20 nations, have come together to develop a common action agenda to prevent the further spread of the financial crisis and to ensure that the consequences for output and employment are minimized. We are pleased that G7 member governments have agreed to engage in an appropriate degree of fiscal expansion to stimulate their economies. While the degree of reflation of different economies can be best evaluated by policy makers in individual countries, we believe joint action on this front will be more effective than isolated changes in policy.

We also call on countries with large current account surpluses to adopt policies that boost domestic demand. China has a particularly important role to play here, and we are happy to report that the Chinese government has decided to embark on a significant program to increase domestic consumption—both private and public—by boosting spending on infrastructure, health, education, and social transfers.

We are particularly concerned that the financial crisis, which has already hit emerging markets, will have even more serious consequences in the weeks to come for the stability of their banking and financial systems. We welcome the creation of the new Short-Term Liquidity Facility (SLF) at the International Monetary Fund, and the Federal Reserve’s new swap facilities for four emerging market economies. These countries are the casualty of financial excesses that are not the result of their own doing. So we emphasize that access to the SLF will be available to all developing countries that are adversely affected by the financial turbulence emanating from the subprime fallout.

Further, G7 member governments emphasize that they stand ready to expand these facilities as needed, in case they are not sufficient to restore stability to markets. We also welcome the decision by the Chinese government, described in greater detail in the accompanying communiqué, to make available part of its foreign currency reserve assets towards an expanded swap facility in support of global financial stability.

The weeks and months ahead will be trying times for economic policy makers everywhere, as they try to contain the fallout for output and employment. Raising trade barriers against imports will be a temptation, especially when currencies fluctuate so much. But the experience with the Great Depression teaches us that this is the surest way to magnify the costs of the crisis, and to spread it to other countries. Hence the most serious challenge for the global trading regime at the present is to ensure that the financial and economic crisis does not lead to a vicious cycle of protectionism, greatly exacerbating the economic downturn.

So we jointly commit ourselves in public to not raising protectionist barriers in response to perceived threats to employment from imports. We further ask the secretariat of the World Trade Organization to monitor and report unilateral changes in trade policy, with the purpose of “naming and shaming” G20 members that depart from this commitment.

The unfolding financial crisis has made it amply clear that we need a new regulatory approach to finance—both domestically and internationally. The rules that govern financial globalization need to be rethought to ensure that finance serves its primary goals—allocate saving to high-return projects and enhance risk-sharing—without leading to instability and crises. Our discussions have revealed that there exist great differences amongst us with respect to our respective needs and therefore with respect to how to achieve these ends. A key challenge will be therefore to strike an appropriate balance between common international regulations, on the one hand, and space for domestic approaches that may diverge from harmonized regulations, on the other. Recent experience has taught us that there may need to be a greater role for the active management of international financial flows by governments.

Designing the new traffic rules for international finance, as it were, will take considerable time and thought. We have asked our ministers of finance to establish a high-level working group that will convene as soon as practically feasible to seek wider input, and craft a framework for discussion among heads of governments. Despite our differences on the details, we share a common goal: to make international finance safe for the world economy—and not the other way around.

dinsdag 11 november 2008

De G-20 geeft hoop

Aanstaand weekend komt de G-20 in Washington bij elkaar om de financiële crisis het hoofd te bieden. Ook medewerkers van Obama zullen daarbij aanwezig zijn.
Er wordt door wereldleiders meer van dit forum verwacht dan de oude samenwerkingsverbanden. De G-8 en de permanente leden van de VN-veiligheidsraad vormen een door het westen en Europa gedomineerde gezelschappen, die een afspiegeling zijn van de oude wereld. De G-20 is al een veel betere afspiegeling van de 21e eeuwse wereld. Nederland zou er op grond van de omvang van zijn economie ook bijhoren (we zijn no 16 qua BNP) maar we zijn via de EU vertegenwoordigd. Bovendien wilde men dat alle continenten vertegenwoordigd zouden zijn, dus Zuid-Afrika ging voor. Overigens wil Balkenende wel graag komen en Sarkozy steunt hem daarin.

De leden:
Argentina
Australia
Brazil
Canada
China
France
Germany
India
Indonesia
Italy
Japan
Mexico
Russia
Saudi Arabia
South Africa
South Korea
Turkey
United Kingdom
United States
European Union

maandag 10 november 2008

Vijf legale kernmachten + drie illegale


Het Amerikaanse leger kost 46% van alle defensie-uitgaven in de wereld en is daarmee groter dan het Romeinse leger op zijn hoogtepunt. De VS was ook de eerste kernmacht (sinds 1945) daarna volgden Rusland (1949), Groot-Brittanië (1952), Frankrijk (1960)en China (1964). Toevallig (?)ook net de 5 permanente leden van de VN-veiligheidsraad. In 1967 werd het non-proliferatieverdrag gesloten, dat verdere verspreiding van kernwapens verbood. Maar toen Israël in 1979, geheel tegen dit verdrag in, zijn eerste kernproef hield, werd dit oogluikend toegestaan. Niet formeel, want Israël weigert te erkennen of ontkennen dat het een kernwapen heeft. Dat India (sinds 1974), een van de nieuwe supermachten, een kernwapen wilde voor prestige en als tegenwicht tegen China, hoeft niet te verbazen. En dat aartsrivaal Pakistan (1998) dan ook een bom wil, ook niet. Natuurlijk mag de wereldgemeenschap Iran en Noord-Korea geen kernbom toestaan: hoe meer landen kernwapens hebben, hoe onveiliger de wereld. Maar de houding van de VS is natuurlijk wel hypocriet. Als Israël geen bom had gehad, had Iran zich ook niet bedreigd hoeven voelen. Wanneer komt er eens een einde aan de nasleep van WO II in de internationale politiek?

vrijdag 7 november 2008

Fareed Zakaria over Obama

Beste mensen, ik kan er nog even geen genoeg van krijgen. Er is zelfs een heuse Obama-fanclub in Nederland. Fareed Zakaria, vooraanstaand Amerikaans denker en Indiër van geboorte spreekt zijn steun uit voor Obama. Cynische Nederlanders zeggen: "Jaja, mooie woorden, maar wat kan hij daarvan waarmaken?" Maar die mooie woorden hebben al een waarde op zichzelf. Belangrijke speeches van Amerikaanse presidenten - denk aan de Four Freedoms speech van Roosevelt op 6 januari 1941 - kunnen een grote emotionele en symbolische impact hebben. Als mensen enthousiast raken en in beweging komen, is een speech dus een 'daad' van een president. Het sluiten van Guantanamo Bay, een échte daad, zou ook vooral van betekenis zijn om zijn symbolische waarde: omdat die beslling ergens voor staat: een andere kijk op de wereld.

Zakaria: "Let's be honest: neither candidate has past experience that is relevant to being president, except that they have now both run large, multiyear, multimillion-dollar, 50-state campaigns. By common consent, McCain's has been chaotic and ineffective, while Obama has run a superb operation, and done so with little of the drama and discord that usually plague political machines. This is the case for Obama on substance, which is the most important criterion. But symbolism is also a powerful force in human affairs. Imagine what people around the world would think if they saw America once again inventing the future. And imagine how Americans would feel if they saw their country once again fulfilling its founding creed of equal opportunity, if they saw that there really were no barriers in their country, not even to the highest office in the land, not even for a man with a brown face and a strange name. I admit to a personal interest. I have a 9-year-old son named Omar. I firmly believe that he will be able to do absolutely anything he wants in this country when he grows up. But I admit that I will feel more confident about his future if a man named Barack Obama became president of the United States."

woensdag 5 november 2008

YES WE CAN!

Een fragment uit een opinie-artikel van mij over de kansen van de crisis:
"Barack Obama’s aanhang werd groter door de financiële crisis. Die betekende zijn vuurproef, en hij bewees zich als crisismanager: vol zelfvertrouwen, koersvast en glashelder. McCain daarentegen zwabberde en leek onzeker, kon alleen ‘tax-cuts’ roepen, in een versleten jaren ‘80 reflex. De Amerikanen snakten naar verandering. En dat is toe te juichen vanuit mondiaal perspectief. McCain was de man van en voor small-town Amerika. Obama is daarentegen de gedroomde president voor een groot deel van de wereldbevolking. Afrikanen zien hem immers als een zoon van hun continent, en in het Islamitische Indonesië is hij ook populair. Hij is de verpersoonlijking van de geglobaliseerde wereld: een blanke moeder uit Kansas, een zwarte vader uit Kenya en opgegroeid in Hawaï, Indonesië en de VS. Hij brengt hoop door van energie, gezondheidszorg en armoedebestrijding ‘key-priorities’ te maken. Het anti-Amerikanisme en daarmee de spanningen in de wereld zijn al gehalveerd door zijn aantreden. Obama, een man met de overtuigingskracht van King en Kennedy. Hij zal niet de perfecte president zijn, zo heeft hij al beloofd: die bestaat immers niet. Maar hij is wél de juiste man op de juiste plaats op het juiste moment."

dinsdag 4 november 2008

De 7 pijlers van westerse wijsheid

Ik ga nog even door op Kishore Mahbubani, die het in het interview met Claire Polak gisteren terloops aan de 'seven pillars of Western wisdom’ refereerde. Ik heb even opgezocht welke hij bedoelde.(bron: Tegenlicht)

De opkomst van de Chinese en Indiase economie is te danken aan de ‘zeven pilaren van Westerse wijsheid’, ontleend aan de Westerse succesformule voor economische ontwikkeling:

De vrijemarkteconomie: de basisprincipes van de vrijemarkteconomie zijn inmiddels door vele Aziatische landen overgenomen. De vrijheid van ieder individu om zijn arbeid te verkopen of kapitaal te investeren zorgt voor de enorme economische groei in Azië.

Wetenschap en technologie: Europa stond de afgelopen twee eeuwen aan de top van de wetenschap en technologie. Dit is niet langer het geval. In 2010 zal 90 procent van de afgestudeerde wetenschappers in Azië wonen. Als deze voorspelling uitkomt, betekent dit een enorme verschuiving in de globale kennis van wetenschap en technologie (bron: Time Asia Magazine oktober 2006).

Meritocratie: iedereen moet gelijke kansen krijgen om zich te ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan de samenleving. Op deze manier is elk individu een potentiële bron van kennis en worden talenten uit alle lagen van de samenleving gebruikt voor vooruitgang.

Pragmatisme: in de 19e eeuw (tijdens de Meiji Restauratie) was Japan succesvol in het overnemen en combineren van succesvolle Westerse gebruiken met Japanse traditionele kennis. Hierdoor transformeerde Japan zich in een korte tijd tot een economische en politieke grootmacht. De pragmatische instelling werd later overgenomen door omliggende Aziatische landen. De grootste pragmatist uit de Aziatische geschiedenis is volgens Mahbubani Deng Xiaoping. Een van zijn beroemde uitspraken luidde als volgt: ‘It does not matter whether a cat is black or white; if it catches mice, it is a good cat.’

Vrede: zonder een ‘culture of peace’ is de opkomst van China als moderne natie vrijwel onmogelijk. China neemt een voorbeeld aan Europa door zich te richten op economische ontwikkeling in plaats van militaire ontwikkeling.

Rechtsstaat: Azië kent een geschiedenis van regerende elites die boven de wet stonden. Volgens Mahbubani is het zonder een moderne rechtsstaat, die alle burgers gelijk stelt, onmogelijk een moderne economie en samenleving op te richten. De overname van de moderne Westerse rechtsstaat uit zich in de ontwikkeling van functionele wetten.

Onderwijs: het onderwijs naar Westerse maatstaven in Azië is inmiddels toegankelijk geworden voor een groot deel van de bevolking. Nu de enorme populatie van Azië hiervan geproefd heeft, is de groei van het aantal studenten in het onderwijs enorm.

maandag 3 november 2008

Dit moet je zien: visie in Buitenhof

Als gast in Buitenhof Kishore Mahbubani. De Singaporees studeerde filosofie in eigen land en in Canada. Hij werd diplomaat en was ambassadeur bij de Verenigde Naties. "De wereld is fundamenteel aan het veranderen, en die verandering wordt maar heel matig begrepen. Er komt een einde aan de westerse dominantie in de wereld."